Αθήνα 25/6/2025
Αριθμ. Πρωτ. 47
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Θέμα: Καταγγελία του ΠΑΣΥΠΠΠΗ για την αιφνίδια ακύρωση του έργου για την πρώιμη παιδική ηλικία
Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Παιδαγωγών Πρώιμης Παιδικής Ηλικίας (ΠΑΣΥΠΠΠΗ), επιστημονικός και επαγγελματικός φορέας που εκπροσωπεί τους Παιδαγωγούς Πρώιμης Παιδικής Ηλικίας σε πανελλαδικό επίπεδο, εκφράζει τη βαθύτατη οργή, θλίψη και αγανάκτησή του για την αιφνίδια και αδικαιολόγητη ακύρωση του έργου «Δημιουργία παιδαγωγικού πλαισίου, ψυχομετρικού εργαλείου και ψυχοεκπαιδευτικών παρεμβάσεων σε βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, που προάγουν την ανάπτυξη των παιδιών ηλικίας από 3 μηνών έως 4 ετών».
Το έργο αυτό, το οποίο είχε ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και είχε χαρακτηριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως “έργο-ορόσημο”, ακυρώθηκε με αποκλειστική ευθύνη της Υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κ. Δόμνας Μιχαηλίδου, χωρίς να δοθεί καμία σαφής και τεκμηριωμένη αιτιολόγηση.
Οι Παιδαγωγοί Πρώιμης Παιδικής Ηλικίας όλης της χώρας, τους οποίους εκπροσωπούμε, δηλώνουμε αποφασισμένοι να διεκδικήσουμε με κάθε θεσμικό μέσο την επαναφορά και ολοκλήρωση του έργου. Έργου που για πρώτη φορά προέβλεπε τη διαμόρφωση ενός ενιαίου παιδαγωγικού πλαισίου για τη φροντίδα και την εκπαίδευση των παιδιών αυτής της κρίσιμης ηλικιακής ομάδας, και αναδείκνυε τη σημασία της πρώιμης παιδικής ηλικίας ως περιόδου θεμελιώδους σημασίας για την ανάπτυξη του ανθρώπου.
Χαιρετίσαμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση την παρουσίαση του σχεδίου νόμου για την πρώιμη παιδική ηλικία, δηλώνοντας στη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων ότι συνιστούσε σημαντικό βήμα προόδου. Για πρώτη φορά η Πολιτεία αναγνώριζε επισήμως την προσχολική ηλικία ως καθοριστική φάση για την ανθρώπινη ανάπτυξη και προχωρούσε στη θεσμοθέτηση ενός παιδαγωγικού πλαισίου που εξασφαλίζει ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως κοινωνικοοικονομικής προέλευσης.
Ιδιαίτερης σημασίας ήταν και το γεγονός ότι η επιστημονική εποπτεία και εφαρμογή του έργου είχε ανατεθεί στα Πανεπιστημιακά Τμήματα Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία. Η Πολιτεία, μέσα από αυτή την επιλογή, αναγνώριζε έμπρακτα την αξία της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της ακαδημαϊκής εξειδίκευσης στη χάραξη πολιτικών για τα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών.
Η ακύρωση του έργου αυτού δεν είναι απλώς μια διοικητική απόφαση, αλλά μια ενέργεια με σοβαρές κοινωνικές συνέπειες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η προκάτοχος της σημερινής Υπουργού, κ. Σοφία Ζαχαράκη, είχε αγκαλιάσει το έργο με συνέπεια και ενθουσιασμό, στηρίζοντας έμπρακτα την υλοποίησή του. Δυστυχώς, με τον πρόσφατο ανασχηματισμό της κυβέρνησης, άλλαξαν τα δεδομένα και το έργο βρέθηκε ξαφνικά εκτός προτεραιοτήτων. Πρόκειται για πράξη απαξίωσης απέναντι στα βρέφη και τα νήπια της χώρας, τις οικογένειές τους, τους παιδαγωγούς που υπηρετούν καθημερινά με συνέπεια και ευθύνη, αλλά και απέναντι στην ελληνική κοινωνία που δικαιούται πολιτικές πρόνοιας και πρόληψης.
Η πρώιμη παιδική ηλικία είναι η περίοδος κατά την οποία διαμορφώνονται οι μελλοντικοί πολίτες. Οι εμπειρίες αυτής της ηλικίας επηρεάζουν καθοριστικά τη μελλοντική μάθηση, συμπεριφορά και κοινωνική ένταξη. Η επένδυση στα πρώτα χρόνια είναι επένδυση στο μέλλον της δημοκρατίας, της ισότητας και της κοινωνικής συνοχής.
Η προσχολική αγωγή και φροντίδα, σε συμπληρωματική σχέση με την οικογένεια, έχει αποδεδειγμένα τον μεγαλύτερο μακροπρόθεσμο αντίκτυπο σε σύγκριση με κάθε άλλη εκπαιδευτική βαθμίδα. Δεν μπορεί να υποκατασταθεί από μεταγενέστερες παρεμβάσεις και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως δευτερεύον ή περιθωριακό ζήτημα.
Η ακύρωση του συγκεκριμένου έργου απαξιώνει μια τεκμηριωμένη, ολοκληρωμένη και ουσιαστική στρατηγική παρέμβαση, υπονομεύοντας την προσπάθεια ευθυγράμμισης της χώρας με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες και τα επιστημονικά δεδομένα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει σε υψηλή προτεραιότητα την προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, επιδιώκοντας τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών, την αύξηση της συμμετοχής και τη στήριξη των παιδαγωγών σε όλα τα κράτη-μέλη.
Η ευθύνη για την υπεράσπιση της ποιότητας στην προσχολική αγωγή βαραίνει πρωτίστως εκείνους που νομοθετούν και αποφασίζουν.
Ο ΠΑΣΥΠΠΠΗ καλεί την Πολιτεία να επανεξετάσει άμεσα την απόφαση ακύρωσης και να προχωρήσει στην υλοποίηση ενός έργου ζωτικής σημασίας για τα παιδιά, τις οικογένειες, τους παιδαγωγούς και το κοινωνικό σύνολο.
Παραθέτουμε την επιστολή του κ. Πετρογιάννη Κωνσταντίνου, Προέδρου του Τμήματος Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία , του ΠΑΔΑ, με την οποία μας ενημέρωσε για την διακοπή του έργου.
Αξιότιμη κα Πρόεδρε του Διοικητικού Συμβουλίου
του Πανελληνίου Συνδέσμου Παιδαγωγών Πρώιμης Παιδικής Ηλικίας (ΠΑΣΥΠΠΠΗ),
Δεδομένου του γεγονότος ότι στο 19ο Πανελλήνιο Μετεκπαιδευτικό Συνέδριο Προσχολικής Αγωγής τόσο εγώ, από την πλευρά του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής όσο και ο κ. Γραμματικόπουλος και η κα Τσιτιρίδου από την πλευρά του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, είχαμε προβεί σε μια εισηγήσεων-ανακοινώσεων σχετικά με το έργο «Δημιουργία παιδαγωγικού πλαισίου, ψυχομετρικού εργαλείου και ψυχοεκπαιδευτικών παρεμβάσεων σε βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, που προάγουν την ανάπτυξη των παιδιών ηλικίας από 3 μηνών έως 4 ετών», το οποίο περιλάμβανε δύο υποέργα, θα ήθελα να σας ενημερώσω, και μέσω του ΠΑΣΥΠΠΠΗ τις/τους παιδαγωγούς πρώιμης παιδικής ηλικίας, ότι στις 13 Ιουνίου 2025 με επιστολή του Γεν. Γραμματέα του Υπ. Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας κ. Κ. Γλούμη προς τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και τον πρύτανη του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, αποφασίστηκε η απένταξη του έργου και, ως εκ τούτου, ο αιφνίδιος και αναίτιος τερματισμός του.
Είναι σημαντικό να επισημάνω ότι το έργο βρίσκονταν σε πλήρη ανάπτυξη και περισσότεροι από 100 επιστήμονες είχαν στελεχώσει τις επιμέρους ομάδες εργασίας για την προετοιμασία των διαφόρων παραδοτέων τα οποία είχαν προγραμματιστεί και εγκριθεί, όπως και η βιωσιμότητα τους. Να σημειωθεί ότι για την υλοποίηση των δύο υποέργων είχαν συναφθεί δύο Προγραμματικές Συμβάσεις, μία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας για το Υποέργο 1 «Παιδαγωγικό πλαίσιο για παιδιά ηλικίας έως και τεσσάρων ετών» (Οκτώβριος 2024), και μία με τον Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής για το Υποέργο 2 «Πρώιμη ανίχνευση γνωστικής λειτουργίας, ψυχοεκπαιδευτικές παρεμβάσεις και στοιχεία λειτουργίας των βρεφικών, βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών» (Νοέμβριος 2024). Οι προγραμματικές αυτές συμβάσεις υπεγράφησαν σε εφαρμογή του νόμου 4837/2021, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 5178/2025, για την υλοποίηση του σχεδίου «Αθηνά: Θεμελιώνοντας το μέλλον των παιδιών μας». Τα τεχνικά δελτία των δύο υποέργων κρίθηκαν υλοποιήσιμα από την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης (ΕΥΣΤΑ) και εγκρίθηκαν από τον Αναπλ. Υπ. Οικονομικών κ. Παπαθανάση στις 13/2/2025.
Όπως ανάφερα τα δύο υποέργα βρίσκονταν σε πλήρη ανάπτυξη και η προετοιμασία των επιμέρους δράσεων είχε ξεκινήσει, ατύπως, πολύ νωρίτερα της τελικής έγκρισης καθώς οι χρόνοι ήταν πιεστικοί. Παρόλαυτά τα χρονοδιαγράμματα είχαν διαμορφωθεί έτσι ώστε το έργο να είναι υλοποιήσιμο και οι επιστημονικοί υπεύθυνοι των υποέργων ενημέρωναν διαρκώς για την συνέπεια υλοποίησης όλων των επιμέρους δράσεων. Μετά τον ανασχηματισμό της 14ης Μαρτίου δεν υπήρξε καμία απολύτως γραπτή επικοινωνία από την πλευρά του ΥΚΟΙΣΟ παρά τις αλλεπάλληλες απόπειρες από την πλευρά των πανεπιστημίων, έως τις 13/6/2025 οπότε και απεστάλη η μία και μοναδική επιστολή από την πλευρά του ΥΚΟΙΣΟ με την οποία αποφασίστηκε η απένταξη ενός έργου το οποίο, επαναλαμβάνω, μέχρις τις 13 Μαρτίου 2025 κρινόταν υλοποιήσιμο από την προηγούμενη ηγεσία του ΥΚΟΙΣΟ καθώς και από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ο αρνητικός αντίκτυπος μιας τέτοιας έκβασης αφορά το σύνολο των εμπλεκόμενων μερών:
(α) για τα παιδιά πρώιμης παιδικής ηλικίας λόγω της απώλειας της δυνατότητας πρώιμου εντοπισμού γνωστικών δυσκολιών, λόγω μη ανάπτυξης και χορήγησης (δωρεάν) εξειδικευμένου ψυχομετρικού εργαλείου από την ηλικία των 6 μηνών έως αυτή την 4,5 ετών, της έλλειψης έγκαιρης υποστήριξης, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο μακροπρόθεσμων ακαδημαϊκών, κοινωνικών και ψυχολογικών συνεπειών, της συνέχισης της φοίτησης σε περιβάλλοντα άνισης ποιότητας, λόγω απουσίας παρεμβάσεων, ενιαίων προδιαγραφών και θεσμικού πλαισίου ποιοτικού ελέγχου στην προσχολική αγωγή, για την οποία το πρόγραμμα σχεδίαζε τεκμηριωμένες προτάσεις.
(β) για τους γονείς λόγω της απώλειας πρόσβασης σε οργανωμένη συμβουλευτική υποστήριξη, που θα τους ενδυνάμωνε σε θέματα αναπτυξιακής φροντίδας των παιδιών τους και της αδυναμίας έγκαιρης ενημέρωσης για τυχόν δυσκολίες, λόγω μη διάθεσης του ψυχομετρικού εργαλείου και της προβλεπόμενης επιμόρφωσης των παιδαγωγών, στερώντας τη δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης για παιδιά έως 4,5 ετών.
(γ) για τις/τους παιδαγωγούς πρώιμης παιδικής ηλικίας λόγω της στέρησης εξειδικευμένης επιμόρφωσης, η οποία θα κάλυπτε κρίσιμα πεδία της ανάπτυξης των παιδιών, καθώς και θέματα ηγεσίας, διαχείρισης συμπεριφοράς και αυτοφροντίδας, την απώλεια υποστηρικτικής εποπτείας από ψυχολόγους, περιορίζοντας τις ευκαιρίες συνεργασίας και επαγγελματικής ενδυνάμωσης, και την συνέχιση της επαγγελματικής απομόνωσης, λόγω απουσίας ενός πλαισίου συστηματικής ενημέρωσης και συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης.
Σε γενικές γραμμές το έργο θα αποτελούσε θεμέλιο κρίκο για μια ισότιμη και ποιοτική προσχολική αγωγή εκπαίδευση και η μη υλοποίησή του διακόπτει αυτή την προοπτική.
Με εκτίμηση
Κωνσταντίνος Πετρογιάννης
Επιστημονικός Υπεύθυνος Υποέργου 2
«Πρώιμη ανίχνευση γνωστικής λειτουργίας, ψυχοεκπαιδευτικές παρεμβάσεις και στοιχεία λειτουργίας των βρεφικών, βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών»
Δείτε εδώ το Δελτίο Τύπου σε αρχείο PDF